Warmiany: Krzyż snycerza Pana Boga

O tym samotnym krzyżu przydrożnym wśród pól powiedziała nam kobieta, pasjami podróżująca rowerem po okolicach. Postanowiliśmy też pojechać drogą polną łączącą Warmiany i Wozławki.

Odradzamy jazdę samochodem po tym szlaku komunikacyjnym. Zawieszenie może tego nie wytrzymać. Jest to jednak droga znakomita dla pieszych i rowerowych turystów.

Jadąc z Warmian do Wozławek mamy o czynienia z widokami pięknymi, ale też smutnymi. W pobliżu zobaczymy ruiny kiedyś zamieszkałych budynków i ślady po dawnych siedliskach, dziś zakrzaczone i porośnięte pokrzywami.

Smutne refleksje nad czymś bezpowrotnie utraconym rekompensuje wiosenna natura; kwitnące kwiaty w rzepakach i na łąkach, wzgórza i widoczne w oddaleniu lasy.

Wreszcie dotrzemy do krzyża, który jest podmiotem tego artykułu. Nie sposób go nie zauważyć. Wysoki, wyniosły, samotny. Uwagę przykuwa wyrzeźbiony w jego podstawie napis.

O Mensch geh nicht ohne Gruss vorbei, denk dass Ich dein Erlöser sein,
czyli:
Człowieku! Nie przechodź obok bez pozdrowienia (powitania), pomyśl że Ja jestem Odkupicielem (Zbawicielem) twoim.

Panujący na Warmii zwyczaj religijny nakazywał "przeżegnanie się" w podróży, gdy mijało się krzyż lub kapliczkę. Wielu z nas czyni tak do dziś, choć poruszamy się obecnie z takimi prędkościami, że czasem trudno jest zauważyć, że kapliczkę mijamy.

Poniżej rzeźbionych liter napisu znajduje się kolejny napis. Wyryty mniejszą, skromniejszą czcionką. Dziś juz ledwie widoczny.

M. Lipow; Bildhauer; Heilsberg, Ostp. 21.1.1941. To podpis autora. Michael Lipow; Rzeźbiarz; Lidzbark Warmiński; Prusy Wschodnie i data.

Krzyż Michała Lipowa przy drodze Warmiany - Wozławki nie jest w najlepszym stanie. Trudno orzec ile lat jeszcze stał będzie na dawnych rozstajach. Wymaga na pewno zabiegów konserwatorskich. Nie przechodź człowieku obok obojętnie - zdaje się dziś mówić napis wyrzeźbiony rękami i dłutem "snycerza Pana Boga" - jak Michaela Lipowa nazywają niemieckie źródła.

Andrzej Grabowski
a.grabowski@gazetaolsztynska.pl